Sooreh النحل
Bismi Allāhi Ar-Raĥmani Ar-Raĥīmi 'Atá 'Amru Allāhi Falā Tasta`jilūhu Subĥānahu Wa Ta`ālá `Ammā Yushrikūna
1به نام خدا كه رحمتش بىاندازه است و مهربانىاش هميشگى؛ فرمان حتمى خدا [در مورد عذاب كافران ومشركان] فرا رسيده است، پس خواستار شتاب در آن نباشيد؛ او منزه وبرتر است از آنچه شريك او قرار مىدهند.
Yunazzilu Al-Malā'ikata Bir-Rūĥi Min 'Amrihi `Alá Man Yashā'u Min `Ibādihi 'An 'Andhirū 'Annahu Lā 'Ilāha 'Illā 'Anā Fa Attaqūni
2فرشتگان را به فرمان خود همراه با روح به هر كس از بندگانش كه بخواهد [براى برگزيدنش به پيامبرى] نازل مىكند [و به آنان فرمان مىدهد] كه مردم را هشدار دهيد كه معبودى جز من نيست؛ بنابراين از من پروا كنيد.
Khalaqa As-Samāwāti Wa Al-'Arđa Bil-Ĥaqqi Ta`ālá `Ammā Yushrikūna
3آسمانها و زمين را به حق آفريد. از آنچه شريك او قرار مىدهند، برتر است.
Khalaqa Al-'Insāna Min Nuţfatin Fa'idhā Huwa Khaşīmun Mubīnun
4انسان را از آبى اندك و بىارزش آفريد، پس آن گاه [و به دور از انتظار] ستيزهجويى آشكار است.
Wa Al-'An`āma Khalaqahā Lakum Fīhā Dif'un Wa Manāfi`u Wa Minhā Ta'kulūna
5ودامها را كه براى شما در آنها [وسيله] گرمى و سودهاست آفريد، و از [محصولات لبنى و گوشتى] شان مىخوريد.
Wa Lakum Fīhā Jamālun Ĥīna Turīĥūna Wa Ĥīna Tasraĥūna
6و براى شما در آنها زيبايى [و شكوه] است، آن گاه كه [آنها را] شبانگاه از چراگاه بر مىگردانيد و هنگامى كه صبحگاهان به چراگاه مىبريد.
Wa Taĥmilu 'Athqālakum 'Ilá Baladin Lam Takūnū Bālighīhi 'Illā Bishiqqi Al-'Anfusi 'Inna Rabbakum Lara'ūfun Raĥīmun
7و بارهاى سنگين شما را تا شهرى كه جز با دشوارى و مشقت به آن نمىرسيد، حمل مىكنند؛ يقينا پروردگارتان رئوف و بسيار مهربان است.
Wa Al-Khayla Wa Al-Bighāla Wa Al-Ĥamīra Litarkabūhā Wa Zīnatan Wa Yakhluqu Mā Lā Ta`lamūna
8و اسبها و استرها و الاغها را آفريد تا بر آنها سوار شويد و [براى شما] تجمل و زينت باشد، و چيزهايى [در آينده جز اين وسايل نقليه حيوانى] به وجود مىآورد كه شما نمىدانيد.
Wa `Alá Allāhi Qaşdu As-Sabīli Wa Minhā Jā'irun Wa Law Shā'a Lahadākum 'Ajma`īna
9و قرار دادن راه راست [براى هدايت بندگان به سوى سعادت ابدى] فقط برعهده خداست، و برخى از اين راهها كج و منحرف است [كه حركت در آن شما را از سعادت ابدى محروم مىكند]، و اگر خدا مىخواست همه شما را [به طور اجبار] به راه راست هدايت مىكرد.
Huwa Al-Ladhī 'Anzala Mina As-Samā'i Mā'an Lakum Minhu Sharābun Wa Minhu Shajarun Fīhi Tusīmūna
10اوست كه از آسمان، آبى براى شما نازل كرد كه بخشى از آن نوشيدنى است و از بخشى از آن درخت و گياه مىرويد كه [دامهايتان] را در آن مىچرانيد.
Yunbitu Lakum Bihi Az-Zar`a Wa Az-Zaytūna Wa An-Nakhīla Wa Al-'A`nāba Wa Min Kulli Ath-Thamarāti 'Inna Fī Dhālika La'āyatan Liqawmin Yatafakkarūna
11براى شما به وسيله آن آب، زراعت و زيتون و خرما و انگور و از همه محصولات مىروياند؛ يقينا در اين [واقعيات شگفتانگيز طبيعى] نشانهاى است [بر توحيد، و ربوبيت وقدرت خدا] براى گروهى كه مىانديشند.
Wa Sakhkhara Lakumu Al-Layla Wa An-Nahāra Wa Ash-Shamsa Wa Al-Qamara Wa An-Nujūmu Musakhkharātun Bi'amrihi 'Inna Fī Dhālika La'āyātin Liqawmin Ya`qilūna
12و شب و روز و خورشيد و ماه را نيز رام و مسخر شما قرار داد، وستارگان هم به فرمانش رام و مسخر شدهاند؛ قطعا در اين [حقايق] نشانههايى است [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] براى گروهى كه تعقل مىكنند.
Wa Mā Dhara'a Lakum Fī Al-'Arđi Mukhtalifāan 'Alwānuhu 'Inna Fī Dhālika La'āyatan Liqawmin Yadhdhakkarūna
13و نيز آنچه را كه در زمين به رنگهاى گوناگون براى شما آفريد [رام و مسخرتان ساخت]؛ مسلما در اين [امور] نشانهاى است [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] براى گروهى كه متذكر مىشوند.
Wa Huwa Al-Ladhī Sakhkhara Al-Baĥra Lita'kulū Minhu Laĥmāan Ţarīyan Wa Tastakhrijū Minhu Ĥilyatan Talbasūnahā Wa Tará Al-Fulka Mawākhira Fīhi Wa Litabtaghū Min Fađlihi Wa La`allakum Tashkurūna
14و اوست كه دريا را رام و مسخر كرد تا از آن گوشت تازه بخوريد، و زينتى را كه مىپوشيد از آن بيرون آوريد و در آن كشتىها را مىبينى كه آب را مىشكافند [تا شما را براى حمل كالا، تجارت و داد و ستد جابجا كنند] و براى اينكه از فضل واحسان خدا طلب كنيد و [در نهايت] به سپاس گزارى خدا برخيزيد.
Wa 'Alqá Fī Al-'Arđi Rawāsiya 'An Tamīda Bikum Wa 'Anhārāan Wa Subulāan Lla`allakum Tahtadūna
15و در زمين كوههايى استوار افكند تا شما را [در حال گردش وضعى و انتقالى] نلرزاند، و نهرها و راههايى را [پديد آورد] تا [براى رسيدن به اهداف و مقاصد خود] راه يابيد.
Wa `Alāmātin Wa Bin-Najmi Hum Yahtadūna
16و [براى اينكه در عبور از كوهها و بيابانها و كويرها سرگردان و گم نشويد] نشانهها [قرار داد]، و [مردم به هنگام شب در دل بيابانها و بر سطح درياها] به وسيله ستارگان راهيابى مىكنند.
'Afaman Yakhluqu Kaman Lā Yakhluqu 'Afalā Tadhakkarūna
17بر اين اساس آيا كسى كه [همه چيز] مىآفريند، مانند كسى است كه [هيچ چيز] نمىآفريند؟ [پس كرنش در برابر بتان بر پايه چه دليلى است؟] آيا پند نمىگيريد؟
Wa 'In Ta`uddū Ni`mata Allāhi Lā Tuĥşūhā 'Inna Allāha Laghafūrun Raĥīmun
18و اگر نعمت هاى خدا را شماره كنيد، هرگز نمىتوانيد آنها را به شمار آوريد؛ يقينا خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.
Wa Allāhu Ya`lamu Mā Tusirrūna Wa Mā Tu`linūna
19و خدا آنچه را پنهان مىكنيد و آنچه را آشكار مىسازيد، مىداند.
Wa Al-Ladhīna Yad`ūna Min Dūni Allāhi Lā Yakhluqūna Shay'āan Wa Hum Yukhlaqūna
20و معبودهايى را كه به جاى خدا مىپرستند [نه اينكه] چيزى را نمىآفرينند، بلكه خودشان آفريده مىشوند.
'Amwātun Ghayru 'Aĥyā'in Wa Mā Yash`urūna 'Ayyāna Yub`athūna
21مردگانند نه زندگان، و نمىدانند چه زمانى برانگيخته مىشوند.
'Ilahukum 'Ilahun Wāĥidun Fa-Al-Ladhīna Lā Yu'uminūna Bil-'Ākhirati Qulūbuhum Munkiratun Wa Hum Mustakbirūna
22معبود شما معبودى يگانه است؛ پس كسانى كه به آخرت ايمان نمىآورند، دلهايشان [حق را] انكار مىكند، و آنان مستكبرند.
Lā Jarama 'Anna Allāha Ya`lamu Mā Yusirrūna Wa Mā Yu`linūna 'Innahu Lā Yuĥibbu Al-Mustakbirīna
23ثابت و يقينى است كه خدا آنچه را پنهان مىكنند و آنچه را آشكار مىنمايند، مىداند؛ قطعا او مستكبران را دوست ندارد.
Wa 'Idhā Qīla Lahum Mādhā 'Anzala Rabbukum Qālū 'Asāţīru Al-'Awwalīna
24و هنگامى كه به آنان گويند: پروردگارتان چه چيزهايى نازل كرده؟ مىگويند: [چيزى نازل نكرده، آنچه به عنوان قرآن در دسترس مردم است، همان] افسانههاى [دروغين] پيشينيان است!!
Liyaĥmilū 'Awzārahum Kāmilatan Yawma Al-Qiyāmati Wa Min 'Awzāri Al-Ladhīna Yuđillūnahum Bighayri `Ilmin 'Alā Sā'a Mā Yazirūna
25سرانجام روز قيامت بار گناهانشان را به طور كامل و بخشى از بار گناهان كسانى كه از روى بىدانشى گمراهشان مىكنند، به دوش مىكشند. آگاه باشيد! بد بارى است كه به دوش مىكشند.
Qad Makara Al-Ladhīna Min Qablihim Fa'atá Allāhu Bunyānahum Mina Al-Qawā`idi Fakharra `Alayhimu As-Saqfu Min Fawqihim Wa 'Atāhumu Al-`Adhābu Min Ĥaythu Lā Yash`urūna
26همانا كسانى كه پيش از اينان بودند [به همين صورت] نيرنگ زدند [تا حق را نابود كنند]، پس خدا بنيانشان را از پايه و اساس ويران كرد و سقف [خانههايشان را] از بالاى سرشان بر آنان فرو ريخت، و از جايى كه پى نبردند، عذاب به سويشان آمد.
Thumma Yawma Al-Qiyāmati Yukhzīhim Wa Yaqūlu 'Ayna Shurakā'iya Al-Ladhīna Kuntum Tushāqqūna Fīhim Qāla Al-Ladhīna 'Ūtū Al-`Ilma 'Inna Al-Khizya Al-Yawma Wa As-Sū'a `Alá Al-Kāfirīna
27آن گاه روز قيامت رسوايشان مىكند و مىگويد: [معبودانى كه گمان مىبرديد] شريكان من [در ربوبيت هستند] كه براى آنها [با پيامبران و اهل ايمان] دشمنى و ستيز مىكرديد، كجايند؟ [آنان پاسخى ندارند، ولى] كسانى كه به آنان دانش و بصيرت داده شده مىگويند: امروز رسوايى و عذاب بر كافران است.
Al-Ladhīna Tatawaffāhumu Al-Malā'ikatu Žālimī 'Anfusihim Fa'alqawā As-Salama Mā Kunnā Na`malu Min Sū'in Balá 'Inna Allāha `Alīmun Bimā Kuntum Ta`malūna
28همانان كه فرشتگان جانشان را در حالى كه ستمكار بر خود بودهاند، مىگيرند؛ پس [در آن موقعيت] از در تسليم در آيند [و گويند:] ما هيچ كار بدى انجام نمىداديم. [به آنان گويند: يقينا انجام مىداديد] ومسلما خدا به آنچه همواره انجام مىداديد، داناست.
Fādkhulū 'Abwāba Jahannama Khālidīna Fīhā Falabi'sa Mathwá Al-Mutakabbirīna
29بنابراين از درهاى دوزخ وارد شويد در حالى كه در آن جاودانهايد؛ و چه بد جايى است جايگاه مستكبران.
Wa Qīla Lilladhīna Attaqawā Mādhā 'Anzala Rabbukum Qālū Khayrāan Lilladhīna 'Aĥsanū Fī Hadhihi Ad-Dunyā Ĥasanatun Wa Ladāru Al-'Ākhirati Khayrun Wa Lani`ma Dāru Al-Muttaqīna
30و هنگامى كه به پرهيزكاران گويند: پروردگارتان چه چيزى نازل كرد؟ گويند: خير را [كه قرآن هدايتگر است و سراسر آياتش وحى الهى، است نازل كرد]. براى كسانى كه نيكى كردند [پاداش] نيكويى در اين دنياست، وهمانا سراى آخرت بهتر است، و سراى پرهيزكاران چه نيكوست.
Jannātu `Adnin Yadkhulūnahā Tajrī Min Taĥtihā Al-'Anhāru Lahum Fīhā Mā Yashā'ūna Kadhālika Yajzī Al-Lahu Al-Muttaqīna
31[سراى پرهيزكاران] بهشتهاى جاويدانى [است] كه وارد آنها مىشوند، از زير [درختان] آنها نهرها جارى است، در آنجا هر چه بخواهند براى آنان فراهم است؛ خدا پرهيزكاران را اينگونه پاداش مىدهد.
Al-Ladhīna Tatawaffāhumu Al-Malā'ikatu Ţayyibīna Yaqūlūna Salāmun `Alaykumu Adkhulū Al-Jannata Bimā Kuntum Ta`malūna
32آنان در حالى كه [از آلودگىهاى عملى و اخلاقى] پاك و پاكيزهاند، فرشتگان جانشان را مىگيرند، به آنان مىگويند: سلام بر شما، [اكنون] به پاداش آنچه همواره انجام مىداديد، به بهشت درآييد.
Hal Yanžurūna 'Illā 'An Ta'tiyahumu Al-Malā'ikatu 'Aw Ya'tiya 'Amru Rabbika Kadhālika Fa`ala Al-Ladhīna Min Qablihim Wa Mā Žalamahumu Allāhu Wa Lakin Kānū 'Anfusahum Yažlimūna
33آيا [كافران و مشركان] جز اينكه فرشتگان [قبض كننده ارواح] به سويشان آيند، يا فرمان پروردگارت [در مورد عذابشان] در رسد، انتظار مىبرند؟ كسانى هم كه پيش از آنان بودند [در برابر حق] چنين كردند، و خدا [در عذاب كردنشان] به آنان ستم نورزيد، بلكه آنان همواره [با مرتكب شدن انواع گناهان] به خودشان ستم مىكردند.
Fa'aşābahum Sayyi'ātu Mā `Amilū Wa Ĥāqa Bihim Mā Kānū Bihi Yastahzi'ūn
34پس [كيفر] بدىهايى كه انجام دادند به آنان رسيد، و عذابى كه همواره مسخره مىكردند، بر آنان نازل شد.
Wa Qāla Al-Ladhīna 'Ashrakū Law Shā'a Allāhu Mā `Abadnā Min Dūnihi Min Shay'in Naĥnu Wa Lā 'Ābā'uunā Wa Lā Ĥarramnā Min Dūnihi Min Shay'in Kadhālika Fa`ala Al-Ladhīna Min Qablihim Fahal `Alá Ar-Rusuli 'Illā Al-Balāghu Al-Mubīnu
35و كسانى كه [به خدا] شرك ورزيدند [از روى جهل، و بىخردى و بدون دليل و برهان] گفتند: اگر خدا مىخواست نه ما و نه پدرانمان هيچ چيزى را جز او نمىپرستيديم، و هيچ چيزى را بدون [حكم و فرمان] او حرام نمىكرديم. كسانى هم پيش از اينان بودند [در برابر حق] چنين كردند، پس آيا بر عهده پيامبران جز رساندن آشكار [پيام وحى، وظيفهاى] هست؟
Wa Laqad Ba`athnā Fī Kulli 'Ummatin Rasūlāan 'Ani Au`budū Allaha Wa Ajtanibū Aţ-Ţāghūta Faminhum Man Hadá Allāhu Wa Minhum Man Ĥaqqat `Alayhi Ađ-Đalālatu Fasīrū Fī Al-'Arđi Fānžurū Kayfa Kāna `Āqibatu Al-Mukadhdhibīna
36و همانا در هر امتى پيامبرى فرستاديم كه [اعلام كند كه] خدا را بپرستيد و از [پرستش] طاغوت بپرهيزيد. پس خدا گروهى از آنان را [كه لياقت نشان دادند] هدايت كرد و گروهى [ديگر را به سبب تكبر و عنادشان] گمراهى بر آنان مقرر شد. پس در زمين بگرديد و با تأمل بنگريد كه سرانجام تكذيبكنندگان چگونه بود.
'In Taĥriş `Alá Hudāhum Fa'inna Allāha Lā Yahdī Man Yuđillu Wa Mā Lahum Min Nāşirīna
37هر چند بر هدايتشان حريص باشى [هدايت نمىيابند]؛ زيرا خدا كسانى را كه [به سبب تكبر و عنادشان] گمراه مىكند، هدايت نخواهد كرد، و براى آنان هيچ ياورى [كه از گمراهى نجاتشان دهد] وجود ندارد.
Wa 'Aqsamū Billāhi Jahda 'Aymānihim Lā Yab`athu Allāhu Man Yamūtu Balá Wa`dāan `Alayhi Ĥaqqāan Wa Lakinna 'Akthara An-Nāsi Lā Ya`lamūna
38با سختترين سوگندهايشان به خدا سوگند ياد كردند كه خدا كسانى را كه مىميرند، برنمىانگيزد!! آرى، [با قدرت بىنهايتش برمىانگيزد] اين وعده حقى بر عهده اوست، ولى بيشتر مردم نمىدانند [و به علت نادانى و جهلشان انكار مىكنند.]
Liyubayyina Lahumu Al-Ladhī Yakhtalifūna Fīhi Wa Liya`lama Al-Ladhīna Kafarū 'Annahum Kānū Kādhibīna
39[يقينا مردگان را زنده مىكند] تا حقايقى را كه در آن اختلاف مىكنند، براى آنان روشن سازد. و تا كافران بدانند كه همواره [در انكارشان نسبت به زنده شدن مردگان] دروغ مىگفتند.
'Innamā Qawlunā Lishay'in 'Idhā 'Aradnāhu 'An Naqūla Lahu Kun Fayakūnu
40[زنده كردن مردگان براى ما دشوار نيست] فرمان ما درباره چيزى چون [به وجود آمدنش را] اراده كنيم، فقط اين است كه به آن مىگوييم: باش، پس [بىدرنگ] موجود مىشود.
Wa Al-Ladhīna Hājarū Fī Al-Lahi Min Ba`di Mā Žulimū Lanubawwi'annahum Fī Ad-Dunyā Ĥasanatan Wa La'ajru Al-'Ākhirati 'Akbaru Law Kānū Ya`lamūna
41و آنان كه پس از ستم ديدنشان براى به دست آوردن خشنودى خدا هجرت كردند، يقينا آنان را در اين دنيا در جايگاه و مكانى نيكو جاى دهيم، و قطعا پاداش آخرت بهتر و برتر است، اگر مىدانستند [كه داراى چه كميت و كيفيتى است.]
Al-Ladhīna Şabarū Wa `Alá Rabbihim Yatawakkalūna
42همانان كه [در برابر مصايب، وحوادث و آزار ديدن از ديگران] صبر كردند و فقط بر پروردگارشان توكل مىكنند.
Wa Mā 'Arsalnā Min Qablika 'Illā Rijālāan Nūĥī 'Ilayhim Fās'alū 'Ahla Adh-Dhikri 'In Kuntum Lā Ta`lamūna
43و پيش از تو جز مردانى كه به آنان وحى مىكرديم، نفرستاديم. اگر [اين حقيقت را] نمىدانيد [كه پيامبران از جنس بشر بودند] از اهل دانش و اطلاع بپرسيد [تا ديگر نگوييد كه چرا فرشتهاى به رسالت نازل نشده است؟!]
Bil-Bayyināti Wa Az-Zuburi Wa 'Anzalnā 'Ilayka Adh-Dhikra Litubayyina Lilnnāsi Mā Nuzzila 'Ilayhim Wa La`allahum Yatafakkarūna
44[همه پيامبران را] با دلايل روشن و كتابهاى آسمانى [فرستاديم]، و قرآن را [هم] به سوى تو نازل كرديم به خاطر اينكه براى مردم آنچه را كه براى [هدايتشان] به سويشان نازل شده بيان كنى و براى اينكه [در پيامبرى تو و آنچه را به حق نازل شده] بينديشند.
'Afa'amina Al-Ladhīna Makarū As-Sayyi'āti 'An Yakhsifa Allāhu Bihimu Al-'Arđa 'Aw Ya'tiyahumu Al-`Adhābu Min Ĥaythu Lā Yash`urūna
45پس آيا كسانى كه [بر ضد قرآن و پيامبر] نيرنگهاى زشت به كار گرفتند، ايمنند از اينكه خدا آنان را در زمين فرو برد يا از جايى كه پى نبرند، عذاب به سويشان آيد؟
'Aw Ya'khudhahum Fī Taqallubihim Famā Hum Bimu`jizīna
46يا [ايمنند از اينكه] آنان را [در حالى كه براى داد و ستد، زراعت و تجارت] در رفت و آمدند، گرفتار [عذاب] سازد؟ اينان عاجز كننده [خدا] نيستند [تا بتوانند از دسترس قدرت او بيرون روند.]
'Aw Ya'khudhahum `Alá Takhawwufin Fa'inna Rabbakum Lara'ūfun Raĥīmun
47يا [ايمنند از اينكه] آنان را بر [پايه] ترس و بيم [و هشدارهاى پى در پى به عذاب] بگيردشان؟ يقينا پروردگارتان رئوف و بسيار مهربان است.
'Awalam Yarawā 'Ilá Mā Khalaqa Allāhu Min Shay'in Yatafayya'u Žilāluhu `Ani Al-Yamīni Wa Ash-Shamā'ili Sujjadāan Lillāh Wa Hum Dākhirūna
48آيا به سوى آنچه خدا آفريده ننگريستند كه سايههاى آنان در حالى كه فروتنانه براى خدا سجده مىكنند، از راست و چپ برمىگردد؟
Wa Lillāh Yasjudu Mā Fī As-Samāwāti Wa Mā Fī Al-'Arđi Min Dābbatin Wa Al-Malā'ikatu Wa Hum Lā Yastakbirūna
49و آنچه در آسمانها و زمين از جنبندگان و فرشتگان وجود دارد، فقط براى خدا سجده مىكنند و تكبر و سركشى نمىورزند.
Yakhāfūna Rabbahum Min Fawqihim Wa Yaf`alūna Mā Yu'umarūna
50از پروردگارشان كه بر فراز آنان است، مىترسند، و آنچه را به آن مأمور مىشوند، انجام مىدهند.
Wa Qāla Allāhu Lā Tattakhidhū 'Ilahayni Athnayni 'Innamā Huwa 'Ilahun Wāĥidun Fa'īyāya Fārhabūni
51و [فرمان قاطعانه] خدا [ست كه] فرمود: دو معبود انتخاب نكنيد [كه اين انتخابى خلاف حقيقت است]؛ جز اين نيست كه او معبودى يگانه است؛ پس تنها از من بترسيد.
Wa Lahu Mā Fī As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Wa Lahu Ad-Dīnu Waşibāan 'Afaghayra Allāhi Tattaqūna
52آنچه در آسمانها و زمين است، فقط در سيطره مالكيت و فرمانروايى اوست، و نيز دين ثابت و پايدار مخصوص اوست؛ آيا از غير او پروا مىكنيد؟!
Wa Mā Bikum Min Ni`matin Famina Allāhi Thumma 'Idhā Massakumu Ađ-Đurru Fa'ilayhi Taj'arūna
53و آنچه از نعمت ها در دسترس شماست از خداست، آن گاه چون آسيبى [مانند سلب نعمت] به شما رسد، ناله و فريادتان را به التماس و زارى به درگاه او بلند مىكنيد.
Thumma 'Idhā Kashafa Ađ-Đurra `Ankum 'Idhā Farīqun Minkum Birabbihim Yushrikūna
54سپس هنگامى كه آسيب را از شما برطرف كند [بر خلاف انتظار] گروهى از شما به پروردگارشان شرك مىآورند!!
Liyakfurū Bimā 'Ātaynāhum Fatamatta`ū Fasawfa Ta`lamūna
55تا به نعمت هايى كه به آنان عطا كردهايم، ناسپاسى و كفران ورزند. پس [چند روزى از كالاى زودگذر دنيا] برخوردار شويد كه به زودى [فرجام زشت خود را] خواهيد دانست.
Wa Yaj`alūna Limā Lā Ya`lamūna Naşībāan Mimmā Razaqnāhum Ta-Allāhi Latus'alunna `Ammā Kuntum Taftarūna
56و سهمى از آنچه را كه به آنان روزى دادهايم، براى معبودانى قرار مىدهند كه جاهل به حقيقت آنهايند [كه به طور مستقل هيچ سود و زيانى براى كسى ندارند]؛ به خدا سوگند از آنچه همواره افترا مىبستيد [كه خدا داراى شريكانى است] قطعا بازخواست خواهيد شد.
Wa Yaj`alūna Lillāh Al-Banāti Subĥānahu Wa Lahum Mā Yashtahūna
57و دختران را [به عنوان فرزند] براى خدا قرار مىدهند، او منزه [از توالد و تناسل] است؛ ولى براى خودشان آنچه را كه [از پسران] ميل دارند [به عنوان فرزند قرار مىدهند].
Wa 'Idhā Bushshira 'Aĥaduhum Bil-'Unthá Žalla Wajhuhu Muswaddāan Wa Huwa Kažīmun
58و چون يكى از آنان را به [ولادت] دختر مژده دهند [از شدت خشم] چهرهاش سياه گردد، ودرونش از غصه واندوه لبريز و آكنده شود!!
Yatawārá Mina Al-Qawmi Min Sū'i Mā Bushshira Bihi 'Ayumsikuhu `Alá Hūnin 'Am Yadussuhu Fī At-Turābi 'Alā Sā'a Mā Yaĥkumūna
59به سبب مژده بدى كه به او دادهاند، از قوم و قبيلهاش [در جايى كه او را نبينند] پنهان مىشود [و نسبت به اين پيشآمد در انديشهاى سخت فرو مىرود كه] آيا آن دختر را با خوارى نگه دارد يا به زور، زنده به گورش كند؟! آگاه باشيد! [نسبت به دختران] بد داورى مىكنند.
Lilladhīna Lā Yu'uminūna Bil-'Ākhirati Mathalu As-Saw'i Wa Lillāh Al-Mathalu Al-'A`lá Wa Huwa Al-`Azīzu Al-Ĥakīmu
60براى كسانى كه به آخرت ايمان نمىآورند، صفات زشت [وسيرت بد] است، وصفات برتر و والاتر ويژه خداست، و او تواناى شكستناپذير و حكيم است.
Wa Law Yu'uākhidhu Allāhu An-Nāsa Bižulmihim Mā Taraka `Alayhā Min Dābbatin Wa Lakin Yu'uakhkhiruhum 'Ilá 'Ajalin Musamman Fa'idhā Jā'a 'Ajaluhum Lā Yasta'khirūna Sā`atan Wa Lā Yastaqdimūna
61و اگر خدا مردم را به سبب ستمشان مؤاخذه كند، هيچ جنبندهاى را [كه مستحق مؤاخذه است] بر روى زمين باقى نمىگذاشت، ولى آنان را تا مدتى معين مهلت مىدهد، پس هنگامى كه اجلشان سرآيد، نه ساعتى پس مىمانند و نه ساعتى پيش مىافتند.
Wa Yaj`alūna Lillāh Mā Yakrahūna Wa Taşifu 'Alsinatuhumu Al-Kadhiba 'Anna Lahumu Al-Ĥusná Lā Jarama 'Anna Lahumu An-Nāra Wa 'Annahum Mufraţūna
62و آنچه را [چون دختر] خوش ندارند، براى خدا قرار مىدهند، و زبانشانهايشان دروغپردازى مىكند كه: [سرانجام] نيكوتر ويژه آنان است. ثابت ويقينى است كه آتش براى آنان است و يقينا پيشگامان [به سوى] آنند.
Ta-Allāhi Laqad 'Arsalnā 'Ilá 'Umamin Min Qablika Fazayyana Lahumu Ash-Shayţānu 'A`mālahum Fahuwa Walīyuhumu Al-Yawma Wa Lahum `Adhābun 'Alīmun
63به خدا سوگند پيامبرانى به سوى امتهاى پيش از تو فرستاديم، پس شيطان كارهاى [زشت] شان را در نظرشان آراست [تا انجامش براى آنان آسان گردد]، او امروز ولى و سرپرست اينان است [كه در عقايد و رفتار پيرو مشركان پيشاند] و براى آنان [در قيامت] عذابى دردناك است.
Wa Mā 'Anzalnā `Alayka Al-Kitāba 'Illā Litubayyina Lahumu Al-Ladhī Akhtalafū Fīhi Wa Hudan Wa Raĥmatan Liqawmin Yu'uminūna
64ما اين كتاب را بر تو نازل نكرديم مگر براى اينكه حقايقى را كه در آن اختلاف كردهاند، براى آنان توضيح دهى [تا از آرا، نظريات وسليقههاى باطلشان نسبت به حقايق دست بردارند] و براى مردمى كه ايمان دارند [مايه] هدايت و رحمت باشد.
Wa Allāhu 'Anzala Mina As-Samā'i Mā'an Fa'aĥyā Bihi Al-'Arđa Ba`da Mawtihā 'Inna Fī Dhālika La'āyatan Liqawmin Yasma`ūna
65دا از آسمان آبى نازل كرد، و زمين را به وسيله آن پس از مردگىاش زنده ساخت، يقينا در اين [فعل و انفعالات] نشانهاى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] ست براى قومى كه شنواى [حقايق] اند.
Wa 'Inna Lakum Fī Al-'An`ām La`ibratan Nusqīkum Mimmā Fī Buţūnihi Min Bayni Farthin Wa Damin Labanāan Khālişāan Sā'ighāan Lilshshāribīna
66و بىترديد براى شما در دامها عبرتى است، [عبرت در اينكه] از درون شكم آنان از ميان علفهاى هضم شده وخون شيرى خالص و گوارا به شما مىنوشانيم كه براى نوشندگان گواراست.
Wa Min Thamarāti An-Nakhīli Wa Al-'A`nābi Tattakhidhūna Minhu Sakarāan Wa Rizqāan Ĥasanāan 'Inna Fī Dhālika La'āyatan Liqawmin Ya`qilūna
67و از محصولات درختان خرما و انگور [گاهى بر خلاف خواسته خدا] نوشابهاى مست كننده و [زمانى ديگر] رزقى پاكيزه و نيكو مىگيريد؛ در اين [حقيقت] نشانهاى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] ست براى گروهى كه تعقل مىكنند.
Wa 'Awĥá Rabbuka 'Ilá An-Naĥli 'Ani Attakhidhī Mina Al-Jibāli Buyūtāan Wa Mina Ash-Shajari Wa Mimmā Ya`rishūna
68و پروردگارت به زنبور عسل الهام كرد كه: از كوهها و درختان و آنچه [از دار بستهايى] كه [مردم] بر مىافرازند، براى خود خانههايى برگير.
Thumma Kulī Min Kulli Ath-Thamarāti Fāslukī Subula Rabbiki Dhululāan Yakhruju Min Buţūnihā Sharābun Mukhtalifun 'Alwānuhu Fīhi Shifā'un Lilnnāsi 'Inna Fī Dhālika La'āyatan Liqawmin Yatafakkarūna
69آن گاه از همه محصولات و ميوهها بخور، پس در راههاى پروردگارت كه براى تو هموار شده [به سوى كندو] برو؛ از شكم آنها [شهدى] نوشيدنى با رنگهاى گوناگون بيرون مىآيد كه در آن درمانى براى مردم است. قطعا در اين [حقيقت] نشانهاى [بر قدرت، لطف و رحمت خدا] ست براى مردمى كه مىانديشند.
Wa Allāhu Khalaqakum Thumma Yatawaffākum Wa Minkum Man Yuraddu 'Ilá 'Ardhali Al-`Umuri Likay Lā Ya`lama Ba`da `Ilmin Shay'āan 'Inna Allāha `Alīmun Qadīrun
70و خدا شما را آفريد، آن گاه شما را مىميراند، برخى از شما به سوى پستترين مرحله عمر [كه سالخوردگى و فرتوتى است] برگردانده مىشود، تا پس از دانش اندكى كه داشت چيزى را نداند؛ يقينا خدا دانا و تواناست.
Wa Allāhu Fađđala Ba`đakum `Alá Ba`đin Fī Ar-Rizqi Famā Al-Ladhīna Fuđđilū Birāddī Rizqihim `Alá Mā Malakat 'Aymānuhum Fahum Fīhi Sawā'un 'Afabini`mati Allāhi Yajĥadūna
71خدا برخى از شما را در رزق و روزى بر برخى فزونى داده است؛ پس آنانكه فزونى يافتهاند، حاضر نيستند از روزى خود [به صورتى قابل توجه و به اندازه لازم] به بردگان خود بپردازند كه [در برخوردارى و استفاده از] آن با هم برابر شوند؛ پس آيا [با اين تبعيض ظالمانهاى كه به بردگان و زيردستان خود روا مىدارند] نعمت خدا را [كه عطاى اوست و خود اختيار و استقلالى در تأمينش ندارند] منكرند؟!
Wa Allāhu Ja`ala Lakum Min 'Anfusikum 'Azwājāan Wa Ja`ala Lakum Min 'Azwājikum Banīna Wa Ĥafadatan Wa Razaqakum Mina Aţ-Ţayyibāti 'Afabiālbāţili Yu'uminūna Wa Bini`mati Allāhi Hum Yakfurūna
72و خدا براى شما همسرانى از جنس خودتان قرار داد و از همسرانتان، فرزندان و نوادگانى پديد آورد، و از نعمت هاى پاكيزه و دلپذير به شما روزى داد، [با اين همه لطف و رحمت] آيا به باطل ايمان مىآورند و نعمت هاى خدا را ناسپاسى مىكنند؟!
Wa Ya`budūna Min Dūni Allāhi Mā Lā Yamliku Lahum Rizqāan Mina As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Shay'āan Wa Lā Yastaţī`ūna
73و به جاى خدا معبودانى را مىپرستند كه از آسمانها و زمين، مالك اندك رزقى براى آنان نيستند و هيچ قدرتى هم [براى مالك شدن روزى و رساندنش به آنان] ندارند.
Falā Tađribū Lillāh Al-'Amthāla 'Inna Allāha Ya`lamu Wa 'Antum Lā Ta`lamūna
74بنابراين براى خدا اوصافى [همانند اوصاف موجودات] مثل نزنيد، يقينا خدا [كنه ذات و حقيقت صفات خود را] مىداند و شما نمىدانيد.
Đaraba Allāhu Mathalāan `Abdāan Mamlūkāan Lā Yaqdiru `Alá Shay'in Wa Man Razaqnāhu Minnā Rizqāan Ĥasanāan Fahuwa Yunfiqu Minhu Sirrāan Wa Jahrāan Hal Yastawūna Al-Ĥamdu Lillāh Bal 'Aktharuhum Lā Ya`lamūna
75خدا مثلى زده است: برده زر خريدى كه بر هيچ كارى قدرت ندارد، و كسى كه ما از سوى خود رزق نيكويى به او دادهايم، و او در پنهان و آشكار از آن انفاق مىكند، آيا [اين دو نفر] يكسانند؟ [اين مثل، بيان كننده جايگاه و منزلت خدا و مجموعه هستى است؛ خدا مالك و فرمانروا و رازق همه مخلوقات و تدبير كننده امور آنهاست، و همه مخلوقات مملوك و محكوم قدرت اويند؛ پس چرا شما بدون انديشه و تفكر و بىدليل و برهان بتهاى ناتوان وعاجز را كه مملوكى بىارادهاند، شريك ربوبيت حق مىدانيد؟! آيا خدا وبت مساوى است؟!!] همه ستايشها ويژه خداست [كه يگانه ويكتاست وهيچ شريكى ندارد]؛ ولى بيشتر آنان [اين حقيقت را] نمىدانند.
Wa Đaraba Allāhu Mathalāan Rajulayni 'Aĥaduhumā 'Abkamu Lā Yaqdiru `Alá Shay'in Wa Huwa Kallun `Alá Mawlāhu 'Aynamā Yuwajjhhhu Lā Ya'ti Bikhayrin Hal Yastawī Huwa Wa Man Ya'muru Bil-`Adli Wa Huwa `Alá Şirāţin Mustaqīmin
76و خدا مثلى [ديگر] زده است: دو مرد را كه يكى از آنان لال مادرزاد است [و] بر هيچ كارى قدرت ندارد و سربار سرپرست خويش است؛ او را هر كجا روانه مىكند، منفعت و سودى نمىآورد، آيا چنين لال بىقدرت و بىسودى با كسى كه [گويا و شنوا است و] به عدالت و انصاف فرمان مىدهد و بر راهى راست قرار دارد، يكسان و مساوى است؟ [پس چرا معبودهاى لال بىقدرت و بىسود را با خداى توانا و شنوا كه ذاتش خير بىنهايت است، برابر مىدانيد؟!!]
Wa Lillāh Ghaybu As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Wa Mā 'Amru As-Sā`ati 'Illā Kalamĥi Al-Başari 'Aw Huwa 'Aqrabu 'Inna Allāha `Alá Kulli Shay'in Qadīrun
77غيب آسمانها و زمين ويژه خداست، و كار برپا كردن قيامت براى او جز مانند يك چشم بر هم زدن يا نزديكتر از آن نيست، يقينا خدا بر هر كارى تواناست.
Wa Allāhu 'Akhrajakum Min Buţūni 'Ummahātikum Lā Ta`lamūna Shay'āan Wa Ja`ala Lakumu As-Sam`a Wa Al-'Abşāra Wa Al-'Af'idata La`allakum Tashkurūna
78و خدا شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالى كه چيزى نمىدانستيد، و براى شما گوش و چشم و قلب قرار داد تا سپاس گزارى كنيد.
'Alam Yarawā 'Ilá Aţ-Ţayri Musakhkharātin Fī Jawwi As-Samā'i Mā Yumsikuhunna 'Illā Al-Lahu 'Inna Fī Dhālika La'āyātin Liqawmin Yu'uminūna
79آيا به پرندگان كه در فضاى آسمان، رام و مسخر [فرمان او] هستند، ننگريستيد كه آنها را [از سقوط به زمين] جز خدا نگه نمىدارد؛ يقينا در آن [وصفى كه پرندگان دارند] نشانههايى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] ست براى گروهى كه ايمان دارند.
Wa Allāhu Ja`ala Lakum Min Buyūtikum Sakanāan Wa Ja`ala Lakum Min Julūdi Al-'An`āmi Buyūtāan Tastakhiffūnahā Yawma Ža`nikum Wa Yawma 'Iqāmatikum Wa Min 'Aşwāfihā Wa 'Awbārihā Wa 'Ash`ārihā 'Athāthāan Wa Matā`āan 'Ilá Ĥīnin
80و خدا خانه هايتان را براى شما مايه آرامش و راحت قرار داد، و براى شما از پوست دامها سر پناه [مانند قبه و خيمه] مقرر كرد، كه آنها را روز كوچ كردنتان و هنگام اقامتتان [در جابجا كردن] سبك مىيابيد و [براى شما] از پشمها و كركها و موهاى آنها تا زمانى معين، وسايل زندگى و كالاى تجارت پديد آورد.
Wa Allāhu Ja`ala Lakum Mimmā Khalaqa Žilālāan Wa Ja`ala Lakum Mina Al-Jibāli 'Aknānāan Wa Ja`ala Lakum Sarābīla Taqīkumu Al-Ĥarra Wa Sarābīla Taqīkum Ba'sakum Kadhālika Yutimmu Ni`matahu `Alaykum La`allakum Tuslimūna
81و خدا براى شما از آنچه آفريده سايههايى قرار داد، از كوهها پناهگاههايى برايتان به وجود آورد، و تن پوشهايى براى شما قرار داد كه شما را از گرما نگه مىدارد و پيراهنهايى [مقاوم] كه شما را از آسيب جنگ و نبردتان حفظ مىكند؛ اينگونه نعمت هايش را بر شما كامل مىكند تا تسليم فرمانهاى او شويد.
Fa'in Tawallawā Fa'innamā `Alayka Al-Balāghu Al-Mubīnu
82پس اگر [بعد از اين همه لطف و رحمت] روى از حق گرداندند [اندوهگين مشو]؛ زيرا فقط رساندن آشكار [پيام وحى] بر عهده توست.
Ya`rifūna Ni`mata Allāhi Thumma Yunkirūnahā Wa 'Aktharuhumu Al-Kāfirūna
83آنان نعمت خدا را مىشناسند، سپس [از روى كبر و لجاجت] آن را انكار مىكنند و بيشترشان كافرند.
Wa Yawma Nab`athu Min Kulli 'Ummatin Shahīdāan Thumma Lā Yu'udhanu Lilladhīna Kafarū Wa Lā Hum Yusta`tabūna
84و روزى را [ياد كن] كه از هر امتى گواهى برمىانگيزيم، سپس به كافران نه اجازه [عذر خواهى] مىدهند، و نه از آنان مىخواهند كه [براى به دست آوردن خشنودى خدا عذرخواهى كنند!
Wa 'Idhā Ra'á Al-Ladhīna Žalamū Al-`Adhāba Falā Yukhaffafu `Anhum Wa Lā Hum Yunžarūna
85و چون كه ستمكاران عذاب را ببينند [مىيابند كه هيچ راهگريزى از آن ندارند] پس [به كيفر ستمشان] نه عذاب از آنان سبك مىشود، و نه مهلتشان دهند.
Wa 'Idhā Ra'á Al-Ladhīna 'Ashrakū Shurakā'ahum Qālū Rabbanā Hā'uulā' Shurakā'uunā Al-Ladhīna Kunnā Nad`ū Min Dūnika Fa'alqawā 'Ilayhimu Al-Qawla 'Innakum Lakādhibūna
86و زمانى كه مشركان [در عرصه قيامت] بتهايشان را كه شريكان خدا قرار داده بودند ببينند، مىگويند: پروردگارا! اينان شريكانى هستند كه ما آنها را به جاى تو مىپرستيديم [و اينان سبب گمراهى ما شدند.] ولى شريكان به آنان پاسخ مىدهند: يقينا شما دروغگوييد [؛ زيرا سبب گمراهى شما هواى نفس، كبر و لجاجت شما بود.]
Wa 'Alqawā 'Ilá Allāhi Yawma'idhin As-Salama Wa Đalla `Anhum Mā Kānū Yaftarūna
87و در آن روز همه مشركان در پيشگاه خدا سر تسليم فرود آورند و معبودهايى را كه همواره به دروغ [به عنوان شريك خدا] بر خدا مىبستند، گم و نابود مىشود [و از دستشان مىرود.]
Al-Ladhīna Kafarū Wa Şaddū `An Sabīli Allāhi Zidnāhum `Adhābāan Fawqa Al-`Adhābi Bimā Kānū Yufsidūna
88آنان كه كافر شدند، و مردم را از راه خدا بازداشتند، به سبب فسادى كه همواره مرتكب مىشدند، عذابى بر عذابشان مىافزاييم.
Wa Yawma Nab`athu Fī Kulli 'Ummatin Shahīdāan `Alayhim Min 'Anfusihim Wa Ji'nā Bika Shahīdāan `Alá Hā'uulā' Wa Nazzalnā `Alayka Al-Kitāba Tibyānāan Likulli Shay'in Wa Hudan Wa Raĥmatan Wa Bushrá Lilmuslimīna
89و [ياد كن] روزى را كه در هر امتى گواهى از خودشان بر آنان برمىانگيزيم، و تو را [اى پيامبر اسلام!] بر اينان گواه مىآوريم؛ و اين كتاب را بر تو نازل كرديم كه بيانگر هر چيزى و هدايت و رحمت ومژدهاى براى تسليمشدگان [به فرمانهاى خدا] ست.
'Inna Allāha Ya'muru Bil-`Adli Wa Al-'Iĥsāni Wa 'Ītā'i Dhī Al-Qurbá Wa Yanhá `Ani Al-Faĥshā'i Wa Al-Munkari Wa Al-Baghyi Ya`ižukum La`allakum Tadhakkarūna
90به راستى خدا به عدالت و احسان و بخشش به خويشاوندان فرمان مىدهد، و از فحشا و منكر و ستمگرى نهى مىكند. شما را اندرز مىدهد تا متذكر [اين حقيقت] شويد [كه فرمانها الهى، ضامن سعادت دنيا و آخرت شماست.]
Wa 'Awfū Bi`ahdi Allāhi 'Idhā `Āhadtum Wa Lā Tanquđū Al-'Aymāna Ba`da Tawkīdihā Wa Qad Ja`altumu Allāha `Alaykum Kafīlāan 'Inna Allāha Ya`lamu Mā Taf`alūna
91و به پيمان خدا چون پيمان بستيد، وفا كنيد و سوگند را پس از محكم كردنش [به وسيله عزم و قصد قطعى] در حالى كه خدا را بر خود ضامن و كفيل قرار دادهايد، نشكنيد؛ يقينا خدا آنچه را انجام مىدهيد، مىداند.
Wa Lā Takūnū Kāllatī Naqađat Ghazlahā Min Ba`di Qūwatin 'Ankāthāan Tattakhidhūna 'Aymānakum Dakhalāan Baynakum 'An Takūna 'Ummatun Hiya 'Arbá Min 'Ummatin 'Innamā Yablūkumu Allāhu Bihi Wa Layubayyinanna Lakum Yawma Al-Qiyāmati Mā Kuntum Fīhi Takhtalifūna
92و مانند آن [زنى] كه پشمهاى تابيده خود را پس از استحكام و استوارى وا مىتابانيد، نباشيد كه سوگندهايتان را ميان خود به بهانه اينكه گروهى [چون مشركان] از گروهى [چون مؤمنان] از نظر نفرات و امكانات افزونترند، مايه خيانت و فساد قرار دهيد [به اين صورت كه از روى تظاهر، مؤمنان را با سوگندهايتان دلخوش كنيد كه با آنان هستيد، و در پشت پرده سوگندهايتان را بشكنيد، و به خيال اينكه از ضربههاى دشمن در امان بمانيد، به دشمن بپيونديد] جز اين نيست كه خدا شما را به وسيله آن [نفرات اندك وافزونى نفرات دشمن] آزمايش مىكند، و روز قيامت آنچه را [از حق و باطل] همواره در آن اختلاف مىكرديد، براى شما روشن مىسازد.
Wa Law Shā'a Allāhu Laja`alakum 'Ummatan Wāĥidatan Wa Lakin Yuđillu Man Yashā'u Wa Yahdī Man Yashā'u Wa Latus'alunna `Ammā Kuntum Ta`malūna
93اگر خدا مىخواست شما را [بر محور هدايت] يك امت قرار مىداد [اماهدايت اجبارى فاقد ارزش است]، ولى هر كس را بخواهد [به كيفر لجاجت وتكبرش] گمراه مىكند و هر كس را بخواهد هدايت مىنمايد؛ و مسلما ازآنچه همواره انجام مىداديد، بازپرسى خواهيدشد.
Wa Lā Tattakhidhū 'Aymānakum Dakhalāan Baynakum Fatazilla Qadamun Ba`da Thubūtihā Wa Tadhūqū As-Sū'a Bimā Şadadtum `An Sabīli Allāhi Wa Lakum `Adhābun `Ažīmun
94و سوگندهايتان را ميان خود مايه خيانت و فساد قرار ندهيد كه در نتيجه، قدمى پس از استواريش بلغزد؛ و به سبب آنكه مردم را از راه خدا بازداشتيد [در اين دنيا] سختى و ناگوارى بچشيد، و براى شما [در آخرت] عذابى بزرگ باشد.
Wa Lā Tashtarū Bi`ahdi Allāhi Thamanāan Qalīlāan 'Innamā `Inda Allāhi Huwa Khayrun Lakum 'In Kuntum Ta`lamūna
95و پيمان خدا را به بهايى اندك نفروشيد؛ زيرا آنچه نزد خداست، براى شما بهتر است، اگر بدانيد [كه ارزش وفاى به پيمان خدا قابل مقايسه با همه دنيا نيست.]
Mā `Indakum Yanfadu Wa Mā `Inda Allāhi Bāqin Wa Lanajziyanna Al-Ladhīna Şabarū 'Ajrahum Bi'aĥsani Mā Kānū Ya`malūna
96آنچه [از ثروت و مال] نزد شماست، فانى مىشود و آنچه [از پاداش و ثواب] نزد خداست، باقى مىماند، و قطعا آنان كه [براى دينشان] شكيبايى ورزيدند، پاداششان را بر پايه بهترين عملى كه همواره انجام مىدادهاند، مىدهيم.
Man `Amila Şāliĥāan Min Dhakarin 'Aw 'Unthá Wa Huwa Mu'uminun Falanuĥyiyannahu Ĥayāatan Ţayyibatan Wa Lanajziyannahum 'Ajrahum Bi'aĥsani Mā Kānū Ya`malūna
97از مرد و زن، هر كس كار شايسته انجام دهد در حالى كه مؤمن است، مسلما او را به زندگى پاك و پاكيزهاى زنده مىداريم و پاداششان را بر پايه بهترين عملى كه همواره انجام مىدادهاند، مىدهيم.
Fa'idhā Qara'ta Al-Qur'āna Fāsta`idh Billāhi Mina Ash-Shayţāni Ar-Rajīmi
98پس هنگامى كه قرآن مىخوانى از شيطان رانده شده به خدا پناه ببر.
'Innahu Laysa Lahu Sulţānun `Alá Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Alá Rabbihim Yatawakkalūna
99يقينا او بر كسانى كه ايمان آوردهاند وهمواره بر پروردگارشان توكل مىكنند، تسلطى ندارد.
'Innamā Sulţānuhu `Alá Al-Ladhīna Yatawallawnahu Wa Al-Ladhīna Hum Bihi Mushrikūna
100تسلطش فقط بر كسانى است كه او را سرپرست و دوست خود گرفتهاند و بر كسانى است كه [به وسيله اغواگرى او] براى خدا شريك قرار دادهاند.
Wa 'Idhā Baddalnā 'Āyatan Makāna 'Āyatin Wa Allāhu 'A`lamu Bimā Yunazzilu Qālū 'Innamā 'Anta Muftarin Bal 'Aktharuhum Lā Ya`lamūna
101و هنگامى كه آيهاى را [كه در بردارنده حكم جديدى است] جايگزين آيه ديگر مىكنيم، در حالى كه خدا به آنچه نازل مىكند داناتر است، مخالفان مىگويند: تو فقط [بر خدا] دروغ مىبندى!! [چنين نيست كه مىگويند] بلكه بيشترشان [اسرار تبديل احكام را] نمىدانند.
Qul Nazzalahu Rūĥu Al-Qudusi Min Rabbika Bil-Ĥaqqi Liyuthabbita Al-Ladhīna 'Āmanū Wa Hudan Wa Bushrá Lilmuslimīna
102بگو: آن [آيات] را روح القدس از سوى پروردگارت به درستى و راستى نازل كرده تا كسانى را كه ايمان آوردهاند، ثابت قدم بدارد و براى تسليمشدگان [به فرمانهاى حق] هدايت و مژده باشد.
Wa Laqad Na`lamu 'Annahum Yaqūlūna 'Innamā Yu`allimuhu Basharun Lisānu Al-Ladhī Yulĥidūna 'Ilayhi 'A`jamīyun Wa Hadhā Lisānun `Arabīyun Mubīnun
103و ما مىدانيم كه آنان مىگويند: يقينا اين آيات را بشرى به او مىآموزد!! [چنين نيست كه مىگويند، زيرا] زبان كسى كه [آموختن قرآن را به پيامبر] به او نسبت مىدهيد، غير عربى است و اين قرآن به زبان عربى فصيح و روشن است.
'Inna Al-Ladhīna Lā Yu'uminūna Bi'āyāti Allāhi Lā Yahdīhimu Allāhu Wa Lahum `Adhābun 'Alīmun
104قطعا كسانى كه به آيات خدا ايمان ندارند، خدا هدايتشان نمىكند، و براى آنان عذابى دردناك است.
'Innamā Yaftarī Al-Kadhiba Al-Ladhīna Lā Yu'uminūna Bi'āyāti Allāhi Wa 'Ūlā'ika Humu Al-Kādhibūna
105فقط كسانى [به خدا و پيامبر] دروغ مىبندند كه به آيات خدا ايمان ندارند، و اينانند كه دروغگوى واقعىاند.
Man Kafara Billāhi Min Ba`di 'Īmānihi 'Illā Man 'Ukriha Wa Qalbuhu Muţma'innun Bil-'Īmāni Wa Lakin Man Sharaĥa Bil-Kufri Şadrāan Fa`alayhim Ghađabun Mina Allāhi Wa Lahum `Adhābun `Ažīmun
106هر كس پس از ايمان آوردنش به خدا كافر شود [به عذاب خدا گرفتار آيد]؛ مگر كسى كه به كفر مجبور شده [اما] دلش مطمئن به ايمان است، ولى آنان كه سينه براى پذيرفتن كفر گشادهاند، خشمى سخت از سوى خدا بر آنان است و آنان را عذابى بزرگ خواهد بود.
Dhālika Bi'annahumu Astaĥabbū Al-Ĥayāata Ad-Dunyā `Alá Al-'Ākhirati Wa 'Anna Allāha Lā Yahdī Al-Qawma Al-Kāfirīna
107اين [خشم و عذاب بزرگ] به سبب آن است كه زندگى دنيا [ى زودگذر] را بر آخرت ترجيح دادند، و مسلما خدا مردم كفر پيشه را هدايت نمىكند.
'Ūlā'ika Al-Ladhīna Ţaba`a Allāhu `Alá Qulūbihim Wa Sam`ihim Wa 'Abşārihim Wa 'Ūlā'ika Humu Al-Ghāfilūna
108اينان كسانى هستند كه خدا بر دل و گوش و چشمشان مهر [شقاوت] زده، و اينان بىخبران واقعىاند.
Lā Jarama 'Annahum Fī Al-'Ākhirati Humu Al-Khāsirūna
109ثابت و يقينى است كه آنان در آخرت زيانكارند.
Thumma 'Inna Rabbaka Lilladhīna Hājarū Min Ba`di Mā Futinū Thumma Jāhadū Wa Şabarū 'Inna Rabbaka Min Ba`dihā Laghafūrun Raĥīmun
110آن گاه يقينا پروردگارت نسبت به كسانى كه پس از آزار ديدن [از مشركان، سرزمين شرك را رها كرده] هجرت نمودند، سپس جهاد كردند، و [براى حفظ دينشان] شكيبايى ورزيدند، آرى، پروردگارت [نسبت به آنان] پس از اين [همه بلا] بسيار آمرزنده و مهربان است.
Yawma Ta'tī Kullu Nafsin Tujādilu `An Nafsihā Wa Tuwaffá Kullu Nafsin Mā `Amilat Wa Hum Lā Yužlamūna
111[ياد كن] روزى را كه هر كس [به پيشگاه حق] مىآيد [براى مصون ماندنش از عذاب] از خود دفاع مىكند و هر كس هر عملى انجام داده است [همه آن] به طور كامل به او داده مىشود و مورد ستم قرار نخواهند گرفت.
Wa Đaraba Allāhu Mathalāan Qaryatan Kānat 'Āminatan Muţma'innatan Ya'tīhā Rizquhā Raghadāan Min Kulli Makānin Fakafarat Bi'an`umi Allāhi Fa'adhāqahā Al-Lahu Libāsa Al-Jū`i Wa Al-Khawfi Bimā Kānū Yaşna`ūna
112و خدا [براى پندآموزى به ناسپاسان] مثلى زده است: شهرى را كه امنيت و آسايش داشت و رزق و روزى [مردمش] به فراوانى از همه جا برايش مىآمد، پس نعمت خدا را ناسپاسى كردند، در نتيجه خدا به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مىشدند، بلاى گرسنگى و ترس فراگير را به آنان چشانيد.
Wa Laqad Jā'ahum Rasūlun Minhum Fakadhdhabūhu Fa'akhadhahumu Al-`Adhābu Wa Hum Žālimūna
113و همانا پيامبرى از خود آنان براى [هدايت] شان آمد، ولى او را تكذيب كردند، پس عذاب [خدا] آنان را در حالى كه ستمكار بودند، فراگرفت.
Fakulū Mimmā Razaqakumu Allāhu Ĥalālāan Ţayyibāan Wa Ashkurū Ni`mata Allāhi 'In Kuntum 'Īyāhu Ta`budūna
114از نعمت هايى كه خدا روزى شما كرده است، حلال وپاكيزه بخوريد، و نعمت خدا را سپاس گزاريد، اگر تنها خدا را مىپرستيد.
'Innamā Ĥarrama `Alaykumu Al-Maytata Wa Ad-Dama Wa Laĥma Al-Khinzīri Wa Mā 'Uhilla Lighayri Allāhi Bihi Famani Ađţurra Ghayra Bāghin Wa Lā `Ādin Fa'inna Allāha Ghafūrun Raĥīmun
115خدا فقط مردار وخون و گوشت خوك و آنچه را با نام غير خدا ذبح كردهاند، بر شما حرام كرده است؛ پس كسى كه [براى نجات جانش از خطر، به خوردن آنها] ناچار شود در حالى كه خواهان لذت نباشد و از حد لازم تجاوز نكند [گناهى بر او نيست] يقينا خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.
Wa Lā Taqūlū Limā Taşifu 'Alsinatukumu Al-Kadhiba Hādhā Ĥalālun Wa Hadhā Ĥarāmun Litaftarū `Alá Allāhi Al-Kadhiba 'Inna Al-Ladhīna Yaftarūna `Alá Allāhi Al-Kadhiba Lā Yufliĥūna
116و به سبب دروغى كه زبانتان گوياى به آن است، نگوييد: اين حلال است و اين حرام، تا به دروغ به خدا افترا بزنيد [كه اين حلال و حرام حكم خداست]؛ مسلما كسانى كه به خدا دروغ مىبندند، رستگار نخواهند شد.
Matā`un Qalīlun Wa Lahum `Adhābun 'Alīmun
117[با اين كارهاى زشت] بهره و برخوردارى اندكى [در زندگى دنيا دارند] و براى آنان [در قيامت] عذابى دردناك است.
Wa `Alá Al-Ladhīna Hādū Ĥarramnā Mā Qaşaşnā `Alayka Min Qablu Wa Mā Žalamnāhum Wa Lakin Kānū 'Anfusahum Yažlimūna
118و آنچه را پيش از اين براى تو شرح داديم، بر يهود حرام كرديم، ما به آنان ستم نورزيديم، بلكه آنان خودشان به خود ستم مىكردند.
Thumma 'Inna Rabbaka Lilladhīna `Amilū As-Sū'a Bijahālatin Thumma Tābū Min Ba`di Dhālika Wa 'Aşlaĥū 'Inna Rabbaka Min Ba`dihā Laghafūrun Raĥīmun
119آن گاه پروردگارت به كسانى كه از روى نادانى كار زشت مرتكب شدند، و بعد از آن توبه كردند و [مفاسد خود را] اصلاح نمودند، [لطف و عنايت دارد] زيرا پروردگارت پس از آن [توبه و اصلاح] بسيار آمرزنده و مهربان است.
'Inna 'Ibrāhīma Kāna 'Ummatan Qānitāan Lillāh Ĥanīfāan Wa Lam Yaku Mina Al-Mushrikīna
120بدون ترديد، ابراهيم [به تنهايى] يك امت بود، براى خدا از روى فروتنى فرمانبردار و [يكتاپرستى] حقگرا بود واز مشركان نبود.
Shākirāan Li'n`umihi Ajtabāhu Wa Hadāhu 'Ilá Şirāţin Mustaqīm
121سپاس گزار نعمت هاى او بود، خدا او را برگزيد وبه راهى راست راهنمايىاش كرد.
Wa 'Ātaynāhu Fī Ad-Dunyā Ĥasanatan Wa 'Innahu Fī Al-'Ākhirati Lamina Aş-Şāliĥīna
122و به او در دنيا [زندگى نيكويى] داديم، و بىترديد در آخرت از شايستگان است.
Thumma 'Awĥaynā 'Ilayka 'Ani Attabi` Millata 'Ibrāhīma Ĥanīfāan Wa Mā Kāna Mina Al-Mushrikīna
123آن گاه به تو وحى كرديم كه از آيين [يكتاپرستى] ابراهيم حقگرا پيروى كن كه از مشركان نبود.
'Innamā Ju`ila As-Sabtu `Alá Al-Ladhīna Akhtalafū Fīhi Wa 'Inna Rabbaka Layaĥkumu Baynahum Yawma Al-Qiyāmati Fīmā Kānū Fīhi Yakhtalifūna
124[تحريم ماهىگيرى در] روز شنبه فقط براى كسانى كه در آن [از نظر آزادى و ممنوعيت كار] اختلاف كردند، قرار داده شده است، و بىترديد پروردگارت در روز قيامت درباره آنچه در آن اختلاف مىكردند، داورى خواهد كرد.
Ad`u 'Ilá Sabīli Rabbika Bil-Ĥikmati Wa Al-Maw`ižati Al-Ĥasanati Wa Jādilhum Billatī Hiya 'Aĥsanu 'Inna Rabbaka Huwa 'A`lamu Biman Đalla `An Sabīlihi Wa Huwa 'A`lamu Bil-Muhtadīna
125[مردم را] با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن، و با آنان به نيكوترين شيوه به بحث [و مجادله] بپرداز، يقينا پروردگارت به كسانى كه از راه او گمراه شدهاند و نيز به راه يافتگان داناتر است.
Wa 'In `Āqabtum Fa`āqibū Bimithli Mā `Ūqibtum Bihi Wa La'in Şabartum Lahuwa Khayrun Lilşşābirīna
126و اگر [ستمگر را] مجازات كرديد، پس فقط به مانند ستمى كه به شما شده مجازات كنيد، و اگر شكيبايى ورزيد [و از مجازات كردن بگذريد] اين كار براى شكيبايان بهتر است.
Wa Aşbir Wa Mā Şabruka 'Illā Billāhi Wa Lā Taĥzan `Alayhim Wa Lā Taku Fī Đayqin Mimmā Yamkurūna
127و شكيبايى كن، و شكيبايى تو جز به توفيق خدا نيست، و بر [گمراهى و ضلالت] آنان [و كارهايى كه انجام مىدهند] اندوهگين مباش، و از نيرنگى كه همواره به كار مىگيرند، دلتنگ مشو.
'Inna Allāha Ma`a Al-Ladhīna Attaqawā Wa Al-Ladhīna Hum Muĥsinūna
128بىترديد خدا با كسانى است كه پرهيزكارى پيشه كردهاند و آنان كه [واقعا] نيكوكارند.